Omarmen van de Wijsheid van de Tantras – deel 3, voorbij de Logica
Hoe train je je geest in flexibiliteit, zodat je de open mindset ontwikkelt? En hoe ga je voorbij de logica van de mind? Voorbij de logica opent zich de deur naar de ongekende wijsheid van de tantrische geschriften.
De 5 stappen voor het omarmen van de wijsheid van de Tantras
Zoals beschreven in mijn vorige 2 blogs, beschrijft Christopher Wallis 5 stappen om een begin te maken met het belichamen van de wijsheid van de tantras:
- het loslaten van een vast idee van de realiteit (zie vorige blog; lees dat eerst even als je die nog niet gelezen hebt).
- loslaten van gehechtheid en afkeer: toegewijd zijn aan de waarheid
- loslaten van de mind-logica
- beginnen met het ervaren van het Goddelijke/ de Essentie
- beoefenen van de morele waarden/ zuivering van de geest
stap 3: loslaten van de mind-logica
Het loslaten van de mind-logica, oftewel voorbij de logica gaan vergt heel veel. Zoals eerder genoemd kreeg het rationele denken rond 500 voor Christus de overhand. Sindsdien is het de ‘gouden standaard’ – een soort filter of zienswijze waardoor we onze werkelijkheid ervaren.
Wat is de logica van de mind?
Het is een dualistische zienswijze. Dat wil zeggen dat we alle dingen separaat waarnemen: als aparte dingen, los en op zichzelf staand. Deze zienswijze leidt o.a. tot hebzucht; iets beter voor jezelf willen regelen dan voor anderen. Vooral anderen verder weg, waarmee je weinig of helemaal geen verbinding mee ervaart.
Zouden we alles als één verbonden werkelijkheid beschouwen, dan zou geen mens het in zijn hoofd halen om anderen te laten verhongeren of te laten sterven van de kou, want leed van anderen is dan dus niet los van ons. De rationale mind kan deze zaken heel goed buiten zijn aandacht houden.
In het Boeddhisme wordt gezegd: ‘het leven is lijden’, waarmee bedoeld wordt het onbewust leven, het leven in de mind-logica.
De logica van de mind is een goede dienaar, en dat geldt voor wie een getrainde mind heeft. Het is echter een slechte meester, wat geldt voor iedereen die geen getrainde mind heeft. In de Bhagavad Gita is geschreven: “For the one who has conquered the mind, the mind is the best of friends. But for the one who has failed to do so, the mind will remain the greatest enemy”. De ongetrainde mind is de veroorzaker van lijden: eenzaamheid, wij-zij, winnen ten koste van, verliezen, trots, boosheid, gelijk (willen) hebben; afgescheidenheid in plaats van verbondenheid.
Waarom valt het loslaten niet mee?
Zoals in het blog over de eerste stap uitgelegd; het rationele denken, de mind-logica, is als een verslaving. Barry Long noemt denken (van een niet-getrainde mind) een psychische ziekte, vergelijkbaar met Georg Feuerstein die het een verslaving noemt. Ook Eckhart Tolle noemt het denken, de mind-logica, een verslaving.
Volgens Echkart Tolle zijn gedachten zo verslavend omdat we ons ermee identificeren. We denken dat we ons denken zijn, omdat dat is waarmee we waarnemen. Daardoor denken we (foutief) dat we niet meer zouden bestaan als we zouden stoppen met denken. Maar René Descartes had er niet verder naast kunnen zitten met zijn filosofische stelling Cogito ergo sum (‘Ik denk, dus ik ben’).
Deze stelling werd wel een belangrijk element van de westerse filosofie. En dus vergt het een grote toewijding, moed en doorzettingsvermogen om daaruit te komen.
Hoe gaan we voorbij de logica?
Alle vormen van meditatie bieden een ingang om voorbij de logica van de mind dingen te ervaren. Eenheid waar te nemen, een ervaring buiten de tijd…. En dat is heerlijk, om zo vrij waar te kunnen nemen, en (even) niet gedicteerd te worden door gedachten.
Er is een geweldige uitleg van Barry Long over hoe te stoppen met denken, echt even ervoor gaan zitten, het is een soort cursus van een klein uurtje, die je steeds weer opnieuw kunt beluisteren en waar je elke keer weer iets meer/ iets anders van oppakt. Werkelijk diepgaand wanneer je je aandacht blijft focussen.
Iets indirecter werken alle meditaties waardoor je tijdelijk zonder gedachten kunt zijn, bijvoorbeeld een loop-meditatie, een mantrazang-meditatie, focussen op een kaars voor je, of focussen op je ademhaling. Of luister naar de audio-opname van de Sankalpa medititie.
Welke meditatie vind jij het fijnst werken om de wereld te ervaren zonder gedachten? Of wellicht kreeg je een inzicht door de uitleg van Barry Long? Schrijf het even hieronder in het commentaarvakje.
Meer verdiepen?
Regelmatig geef ik een online informatie-bijeenkomst voor de Hatha yoga opleiding, gebaseerd op de rijke nondualistische tantrische filosofie. Laat even weten als je meer wilt weten over deze opleiding.
En graag lees ik jouw favoriete meditatie voor het stoppen van gedachten hieronder, of wat voor jou het meest inspirerend was van de uitleg van Barry Long; vul het meteen even in.
meer blogs over yoga filosofie
Wanneer ik drukte in mijn hoofd ervaar, heb ik het meeste aan een repeterend iets. Het liefst ga ik dan wandelen en volg ik bijvoorbeeld het geluid van mijn stappen. Maar in een trein zitten en uit het raam staren en alles aan me voorbij laten gaan werkt ook goed. De no demension meditatie vond ik ook erg prettig. Voor het slapen gaan vind ik het fijn om liggend te mediteren en mijn ademhaling te volgen.
Het fragment van Barry Long vond ik interessant, maar ik herkende niet direct dingen erin. Ik pieker vrijwel nooit, en mediteer liever met natuurgeluiden, stilte of soms instrumentale muziek. Begeleidende meditaties met teksten ervaar ik soms juist als afleidend.
De meditatie was op een bepaalde manier rustgevend om te doen. Door zijn rustige stem en doordat hij vaak herhaalde dat je er niet over na hoeft te denken, waren er best veel momenten dat ik niet nadacht en aanwezig was in mijn lichaam. Aan de andere kant ging mijn denkgeest wel aan de gang als er weer werd benoemd dat het bijvoorbeeld les 3 was en mijn denkgeest het eigenlijk allemaal wil onthouden. Interessant hoe dat telkens heen en weer ging. Ik ga deze vaker herhalen om te kijken wat er verandert.
Ik vond het wel een rustgevend gevoel om de uitleg van Barry Long te luisteren zonder er iets van te hoeven onthouden. Hierdoor kon ik beter luisteren zonder na te denken. Wel kwam de vraag in me op wat valt er dan onder denken?