Omarmen van de wijsheid van de Tantras – deel 2
In de tantrische geschriften schuilt een ongekende wijsheid, die je steeds dieper in je op kunt nemen, en kunt gaan belichamen en uitstralen. Hiervoor heb je vooral een flexibele geest nodig, een open mindset.
De 5 stappen om te starten
Zoals beschreven in mijn vorige blog, beschrijft Christopher Wallis in zijn book Tantra Illuminated een stappenplan van 5 stappen om een begin te maken met het belichamen van de wijsheid van de tantras:
- het loslaten van een vast idee van de realiteit (zie vorige blog; lees dat eerst even als je die nog niet gelezen hebt).
- loslaten van gehechtheid en afkeer: toegewijd zijn aan de waarheid
- loslaten van de mind-logica
- beginnen met het ervaren van het Goddelijke/ de Essentie
- beoefenen van de morele waarden/ zuivering van de geest
In dit blog zal ik de tweede stap wat verder uitleggen:
Stap 2: De gulden middenweg vinden
We hebben vaak strak omlijnde gedachten over wat we wel willen en wat we niet willen. Over wat waar is en wat niet waar. Wat goed is en wat slecht. Waar we naar toe willen werken en wat we willen vermijden.
Ga maar even na hoe jouw mind werkt:
Waar wil jij naar toewerken?
* wat wil je het liefst behouden in je leven?
* wat wil je het liefste hebben in je leven, dat je nu niet hebt?
En wat wil jij vermijden?
* wat is het belangrijkste dat je koste wat kost wilt vermijden in je leven?
* wat is het belangrijkste in je leven dat er wel is maar wat je niet wilt?
Voor het beste effect: eerst bovenstaande vragen antwoorden voor je verder leest … 🙂.
gehechtheid: niet de gulden middenweg
Waar je naartoe wilt werken, kan een gehechtheid zijn, raga, één van de 5 obstakels in je spirituele pad (de klesha).
Als je iets per se wilt, heb je niet de open mind, die nodig is om uiteindelijk je ware Zelf te realiseren. Het zet de energie ook vast. Je laat dan niet de energie vrij stromen, maar stuurt deze of probeert deze te sturen. Dat heeft altijd een prijs.
Een gehechtheid geeft een vernauwing, een afsluiten. Er komt competitie, iets koste wat kost gedaan willen krijgen, een vastklampen aan iets dat je hebt, je volledig focussen op dat wat je verlangt, zonder nog oog te hebben voor iets dat daar buiten valt.
Terwijl een spirituele weg je juist opent. Steeds meer opent, zodat je een completer overzicht en inzicht krijgt. Een openen en verdiepen tot de waarheid zich openbaart. En de waarheid is niet gehecht aan één standpunt, of één punt van comfort.
afkeer: ook niet de gulden middenweg
Een ander obstakel op je spirituele pad is afkeer, dvesha. Ook dit geeft niet een open mind, maar net als raga, de gehechtheden, een vernauwing van je blik.
In dvesha, afkeer, valt alles wat je niet in je leven wilt. Als we niet willen dat iets waar is, kunnen we het simpelweg vermijden of uit onze aanacht bannen (vaak onbewust).
Of het gaat nog verder dan dat, en je doet er alles aan om te vermijden dat iets in je wereld (in je blikveld/in je gedachten) komen.
Afkeer leidt tot oordelen, afkeuringen. Alles waar je een negatieve mening over hebt, of wat je vindt dat niet waar is. Dan komt er niet alleen een niet leuk vinden, maar onstaat er een gevoel van superioriteit; jij vindt/weet het goed, de ander is/doet fout… met als uiterste variant haat; het willen uitroeien van datgene waar je een afkeer tegen hebt; alle andere meningen de mond snoeien.
waarom hebben we gehechtheden en afkeer?
Zowel gehechtheden als afkeer zijn gericht op een leven binnen je comfort-zone. Zo veilig mogelijk en zo comfortabel mogelijk. Het is niet gericht op de waarheid.
Bijvoorbeeld, het is makkelijk wegkijken bij het leed van mensen in Moria (zoals ook prachtig verbeeld in een nieuwjaarsconcert, 35:00-36:10). Als het je goed gaat in het leven, is het ook comfortabel om te denken dat dat aan jezelf ligt, dat jij iets goeds doet en is het ook heel makkelijk en comfortabel om dus te denken dat de mensen voor wie het leven niet fijn verloopt, iets fouts doen. Dat geeft een gevoel van controle, en dus kunnen we ons veiliger(er) voelen.
Wat biedt de Gulden Middenweg?
Zoals de Buddha het middenpad bewandelde en daarmee tot verlichting kwam, kunnen wij dat ook als voorbeeld nemen.
De gulden middenweg biedt geen comfortabel gevoel van superioriteit, maar biedt wel een grote openheid. Het geeft de mogelijkheid om niet mee te gaan in één wereldbeeld, maar verder te blijven kijken dan dat… om toegewijd te blijven aan de waarheid. Net zolang tot de hele waarheid zich aan je openbaart.
Wat is toewijding aan de waarheid?
Toewijding aan de waarheid betekent de waarheid belangrijker vinden dan comfort. De waarheid belangrijker vinden dan onze gehechtheden en onze afkeer. Om voorbij onze gehechtheden en afkeer te kunnen kijken en een openheid en nieuwsgierigheid op te brengen naar alles wat zich voordoet. Het is een ‘ja’ zeggen tegen alles in het leven, niet alleen tegen het deel dat jou bevat.
In hoeverre kun jij ‘ja’ zeggen tegen het leven?
* Wat is er in je leven waar je gemakkelijk ‘ja’ tegen zegt?
* Wat is er in je leven waar je nog moeilijker ‘ja’ tegen zegt?
Voor het beste effect: eerst bovenstaande vragen antwoorden voor je verder leest … 🙂
Met een groeiende toewijding aan de waarheid groeit ook de moed om het niet te weten. Er onstaat een grotere compassie naar de mensen, dieren en natuur die in moeilijke situaties zitten. Empathie en openheid, zachtheid en ware kracht.
Zelf-reflectie kan ook leiden tot een meer toewijding aan de waarheid.
Hoe zeker weet jij wat waar is. Zijn er berichten die je heel gemakkelijk gelooft, en zijn er boodschappen die je bij voorbaat al uitsluit, waar je niet naar luistert omdat je denkt dat het niet waar is?
Ook weer even eerst de bovenstaande vraag beantwoorden, je weet wel, voor het beste effect 😉
Niet de makkelijkste weg
Het is een hele klus om de gulden middenweg te vinden en te bewandelen, en je niet te verliezen in een polariteit die nog zo versterkt is door Corona en de maatregelen.
Het niet-weten is soms oncomfortabel en daarom is toewijding nodig, het is niet de makkelijkste weg. Bekijk vooral ook het volgende (wel even echt voor gaan zitten, niet meteen wegzappen dus!): Een inspirerende en inzichtgevend interview met Dr. Desmet, klinisch psycholoog. Over massavorming, en hoe in de hele maatschappij de toewijding aan de waarheid verstoord kan raken.
Dieper doordringen in de wijsheid van de tantras?
Regelmatig geef ik een online informatie-bijeenkomst voor de Hatha yoga opleiding, gebaseerd op de rijke nondualistische tantrische filosofie. Laat even weten als je meer wilt weten over deze opleiding.
Doe mee aan één van de verdiepingsweekenden. Ook als YA bijscholing te volgen.
Wil je meer achtergonden weten, koop dan het boek:
Tantra Illumiated, van Christopher Wallis over Tantra,
The Origins of Totalitarianism van Hannah Arendt, over massavorming.
Laat wat van je horen.
Laat hieronder even een berichtje achter over waar je gemakkelijk ‘ja’ tegen zegt, en wat moeilijker gaat, of wat toewijding aan de waarheid je brengt. Ik lees het graag; alvast bedankt!
meer blogs over yoga filosofie
Ik oefen ook veel met het bedenken “ik weet het niet”. alles waar we zo zeker over zijn dat een deel van onze persoonlijkheid kan worden, daar wil je bewust van worden en ook weer los kunnen laten. ik wil ook niet overal een mening over hebben. bewust in gesprek gaan met mensen waarvan ik weet dat ze een totaal ander denkbeeld hebben met de insteek “ik weet het niet” maakt een gesprek opener en milder naar de andere persoon. Dus om de houding aan te nemen en te voelen dat gaat nog vaak wel maar om echt open te staan om denkbeelden die je al jaren hebt, te veranderen, dat is voor mij het lastigst. Dat hoeft misschien ook niet zolang ik me er niet mee identificeer. Mooie oefening om open minded te blijven
De vraag wat de waarheid is,is in hedendaagse, aardse dingen erg lastig te beantwoorden. We worden continu gemanipuleerd door alles om ons heen, inclusief ons zelf. Ik ben me daar heel erg van bewust waardoor ik juist totaal geen moeite heb om open te staan voor waarheden/denkbeelden van anderen waardoor juist mooie gesprekken kunnen plaatsvinden. Niemand heeft immers de absolute waarheid in pacht, maar goed dan kan je het over de vraag wat is de absolute waarheid gaan hebben. Die vind ik in ieder geval niet in mijn hoofd. Je merkt het al. Het denken neemt het al gauw over. Dat is iets waar ik wat meer moeite mee heb en een lopend proces is.
Ja, de vraag wat de absolute waarheid is is een heel mooie vraag. Is die er, en zo ja, wat is die? Volgens de tantra is die er, maar niet te vinden in de denkgeest. Het is de intrinsieke goedheid van het leven, die alles doordringt. En verlichte mensen (mensen die hun ware zelf gerealiseerd hebben en dus niet meer door het filter van de denkgeest kijken) kunnen deze intrinsieke goedheid overal in zien en daarom altijd kijken door de ogen van liefde. Voor als je het nog niet kunt ervaren, toch een heel fijne hypothese en troostrijke gedachte om te geloven.
Ik denk zelf bij dit blog vooral aan ‘bubbels’. De beoefening van het bewandelen van de middenweg is in de basis al lastig; ook ik merk het comfort van standpunten en overtuigingen en hoe ik die ‘verweef’ met wie ik denk te zijn. Deze overtuigingen bewust bevragen levert soms bijna fysieke spanning op. Mooi om daar meer mee te oefenen, maar ook een beetje spannend…
Maar ik denk ook dat onze maatschappij het nog eens extra lastig maakt doordat we constant bevestigd worden in onze overtuigingen en standpunten door de mensen om ons heen (want die lijken vaak op ons), door wat we lezen, waar we naar luisteren, wat we (online) tot ons nemen. Goed om er weer aan herinnerd te worden dat het fijne gevoel van openheid en mildheid meestal niet vanzelf tot ons komt.
Waar zeg je gemakkelijk JA tegen in het leven? Tegen alles wat comfortabel en veilig voelt. En ik merk dat ik tegen pijn moeilijker of geen ja kan zeggen. Eigenlijk zeg ik alleen ja als het mij bevalt. Als het confortabel voelt… Deze blog maakt mij ervan bewust dat de waarheid belangrijker moet worden.. ik ben namelijk heel goed in gedachtes verbannen voor mijn eigen veiligheid.. tenminste dat vertelde ik mijzelf altijd.. heel inspirerend dit!
Weer een stukje op pad. In het verlengde van de vorige blog, bemerk ik dat ik hecht en vasthou vanuit een angst, ja daar is die angst weer. Hierdoor ontstaat afkeer en oordeel. Precies het stuk in mij waar ik afkeer tegen kreeg (of eigenlijk altijd heb gehad). He wat ingewikkeld, dat is dus ook afkeer 😉. Deze blog maakt mij wederom bewust en het stemt mij hoopvol dat je dit kan oefenen en trainen. Ontzettend fijn om door zo’n blog weer bewust te worden maar ook een soort van begeleid te worden. ‘De gulden middenweg biedt grote openheid ..’ Mooi!
Het is een mooie oefening om met openheid te kijken en te luisteren. Ik merk dat mijn waarneming toch vaak gekleurd is door waar ik aan hecht, door mijn omgeving of door bepaalde achtergronden die je gedurende je leven meekrijgt en vormt. Ik vind het fijn om hiermee te oefenen en wat vaker bewust bezig te zijn met waarnemen vanuit openheid en ‘mijn waarheid’ wat los te kunnen laten.
Interessante blog, veel nieuwe informatie voor mij. Nu pas snap ik waarom we de vraag over ‘ja’ zeggen tegen het leven hebben geoefend afgelopen weekend, en waar het op doelt. Ja zeggen tegen de mooie dingen is heel makkelijk, voor de moeilijke dingen heb ik nog een weg te gaan. Leuk dat het interview van Matthias Desmet hier in gelinkt staat, die kende ik al 🙂 Heel interessant interview met veel nieuwe inzichten!
ja zeggen tegen het alles in het leven.
dit blijkt voor mij toch moeilijk. Ik hou me nog teveel vast aan dingen of heb afkeer. door dit stuk te lezen maakt het me weer een stukje bewuster.
Loslaten van bepaalde ideeën vind ik eng, het is onbekend en onzeker. ik denk zelfs wel een van grootste angsten.
Ik laat steeds meer bewust kleine beetjes los, omdat ik weet dat ik ervan kan leren.
ik merk dat ik hierdoor mijn blik steeds een beetje verbreed.
Hai Marloes, het is goed om stil te staan bij hoe snel we ideeën,m verhalen en gedachten voor waar aannemen. En het gevolg daarvan is dat we er meteen een oordeel over hebben. Het lijkt soms wel of dat vanzelf gaat. Ik herken dit zelf ook. Het is goed om daar eens bij stil te staan, want hoezo is iets de waarheid. Deze vraag is bij grote issues goed om te stellen. Maar ook om bij mijn eigen gedachten stil te staan. Hierin komen vooral ook veel kleine issues voorbij. En zijn al die gedachten waar? Goed om me dat af te vragen. Het geeft vast rust om de ‘ waarheid’ zoals deze in mijn gedachten op komt los te laten.
Ga ik oefenen, lijkt me fijn 😊
Hoi Marloes,
Behoorlijk confronterend
Ik wist wel al dat ik (en mensen in het algemeen) vooral zie wat ik wil zien, wat past in het plaatje om in stand te houden wat er is en waar ik me op een bepaalde manier ‘veilig’ bij voel. Ook al is de situatie niet eens prettig of wat ik werkelijk wil, verandering is onzekerder dus gedraag ik me zo zodat ik de huidige situatie in stand hou.
Mooie prikkeling weer om te hervatten en te blijven kijken en eerlijk te durven zien wat mijn acties of non-acties zijn, waar ik wel voor open wil staan en waarvoor niet, en bewust worden waarom ik dat doe zodat ik los kan laten wat ik persé vast wil houden en meer in staat ben de middenweg te zien. Al vind ik dat ik best in staat ben meerdere kanten te zien met mijn verstand, het ook voelen is nog een les
Het interview vond ik ook erg verhelderend, maar ook hier geldt denk ik dat beide ‘kanten’, de ‘gehypnotiseerden’ en de ‘niet-gehypnotiseerden’ een soort van gelijk maar ook ongelijk hebben. Ik bedoel, van beide kanten is denk ik de blik naar eigen mening en inzicht gekleurd op een bepaalde manier en ik merk dat ik vooral de kant waar ik toch al meer naar neigde aanneem voor ‘waar’. Verwarrend dus ook.
Wat een interessant verhaal van Mattias Desmet over massavorming. Vanuit mijn werk heb ik een andere benadering m.b.t. guldenmiddenweg. Ik werk vanuit het principe van Sturing en Ruimte waarbij je beiden assen juist maximaliseert en stopt met balanceren. Het principe van waardeer wat er is en voeg toe vind ik een hele mooie en ook het meervoudig kijken! Eigenlijk vergroot ik de polariteiten door aan beide kanten iets toe te voegen. Ik ga hier de komende periode in de meditatie verder op door (zelfreflectie) hoe ik nog meer kan groeien in meer toewijding aan de waarheid en ook de moed om het niet te weten en of het principe van Sturing en Ruimte hier aan bij kan dragen. Wauw!
Oei de boodschappen die ik bij voorbaat al uitsluit waar ik niet naar wil luisteren, omdat ik het toch niet geloof. Ja heel eerlijk dat doe ik wel eens, zeker in de huidige tijd. Ik bekeek het altijd positief, want ik benoem het dan als niet resonerend, teveel ballast voor mijn harde schijf. Nu ik het zo beschreven zie, voelt het een stuk minder positief. Ik probeer op de gulle middenweg te zitten ook m.b.t. het actuele thema benoemt in de video. Ik volg hierin mijn eigen koers en probeer weg te blijven van de verdeeldheid en goed en fout, maar oh oh wat kan dat soms lastig zijn. Het lijkt wel alsof de laatste twee jaar alles hierover gaat. Nu lees ik dat gehechtheid, maar ook afkeer een vorm is van in de comfortzone zijn. Met name die laatste had ik daar (nog) niet geplaatst, maar mooie uitdaging om het thema afkeer te doorvoelen en meer met een open blik alle kampen te benaderen.
Hi Marloes,
Ik denk dat dit iets is wat veel oefening en toewijding vereist. In een samenleving waar we vooral rationeel bewustzijn hebben en geleid worden door het ego, wat ik bij mezelf ook heel erg merk, is het ik/jij denken, of goed/fout heel erg aanwezig (dus het dualisme). Het loskomen hiervan creëert meer openheid, zachtheid en empathie. Het zorgt er ook voor dat je je eigen interpretaties en overtuiging niet direct als waarheid aanneemt en je hier heel erg mee identificeert. Wat ik mooi vond in het werkboek is dat je zowel pijn en vreugde zonder onderscheid als de waarheid kan waarderen. Dat pijn ervoor kan zorgen om bewuster en milder te worden, met meer liefde en compassie. En de vraag: hoe kan dit helpen?
Zeker, en oefening baart kunst :))
Dank, dat ik via dit blog bij de interviews van De Nieuwe Wereld heb kunnen komen. Ik put er moed en kracht uit.
En wat een prachtige video met gedicht. Heel troostrijk.
Lieve groet,
Hai Dionne, Dank voor je reactie, heel fijn om te horen :).
Warme groet, Marloes