gulden middenweg - wijsheid tantras

De Gulden Middenweg

Omarmen van de wijsheid van de Tantras – deel 2

In de tantrische geschriften schuilt een ongekende wijsheid, die je steeds dieper in je op kunt nemen, en kunt gaan belichamen en uitstralen. Hiervoor heb je vooral een flexibele geest nodig, een open mindset.

De 5 stappen om te starten

Zoals beschreven in mijn vorige blog, beschrijft Christopher Wallis in zijn book Tantra Illuminated een stappenplan van 5 stappen om een begin te maken met het belichamen van de wijsheid van de tantras:

  1. het loslaten van een vast idee van de realiteit (zie vorige blog; lees dat eerst even als je die nog niet gelezen hebt).
  2. loslaten van gehechtheid en afkeer: toegewijd zijn aan de waarheid
  3. loslaten van de mind-logica
  4. beginnen met het ervaren van het Goddelijke/ de Essentie
  5. Beoefenen van de Morele Waarden/ zuivering van de geest

In dit blog zal ik de tweede stap wat verder uitleggen:

Stap 2: De gulden middenweg vinden

We hebben vaak strak omlijnde gedachten over wat we wel willen en wat we niet willen. Over wat waar is en wat niet waar. Wat goed is en wat slecht. Waar we naar toe willen werken en wat we willen vermijden.

Ga maar even na hoe jouw mind werkt:
Waar wil jij naar toewerken?
* wat wil je het liefst behouden in je leven?
* wat wil je het liefste hebben in je leven, dat je nu niet hebt?

En wat wil jij vermijden?
* wat is het belangrijkste dat je koste wat kost wilt vermijden in je leven?
* wat is het belangrijkste in je leven dat er wel is maar wat je niet wilt?

Voor het beste effect: eerst bovenstaande vragen antwoorden voor je verder leest … 🙂.

gehechtheid: niet de gulden middenweg

Waar je naartoe wilt werken, kan een gehechtheid zijn, raga, één van de 5 obstakels in je spirituele pad (de klesha).

Als je iets per se wilt, heb je niet de open mind, die nodig is om uiteindelijk je ware Zelf te realiseren. Het zet de energie ook vast. Je laat dan niet de energie vrij stromen, maar stuurt deze of probeert deze te sturen. Dat heeft altijd een prijs.

Een gehechtheid geeft een vernauwing, een afsluiten. Er komt competitie, iets koste wat kost gedaan willen krijgen, een vastklampen aan iets dat je hebt, je volledig focussen op dat wat je verlangt, zonder nog oog te hebben voor iets dat daar buiten valt.

Terwijl een spirituele weg je juist opent. Steeds meer opent, zodat je een completer overzicht en inzicht krijgt. Een openen en verdiepen tot de waarheid zich openbaart. En de waarheid is niet gehecht aan één standpunt, of één punt van comfort.

afkeer: ook niet de gulden middenweg

Een ander obstakel op je spirituele pad is afkeer, dvesha. Ook dit geeft niet een open mind, maar net als raga, de gehechtheden, een vernauwing van je blik.

In dvesha, afkeer, valt alles wat je niet in je leven wilt. Als we niet willen dat iets waar is, kunnen we het simpelweg vermijden of uit onze aanacht bannen (vaak onbewust).

Of het gaat nog verder dan dat, en je doet er alles aan om te vermijden dat iets in je wereld (in je blikveld/in je gedachten) komen.

Afkeer leidt tot oordelen, afkeuringen. Alles waar je een negatieve mening over hebt, of wat je vindt dat niet waar is. Dan komt er niet alleen een niet leuk vinden, maar onstaat er een gevoel van superioriteit; jij vindt/weet het goed, de ander is/doet fout… met als uiterste variant haat; het willen uitroeien van datgene waar je een afkeer tegen hebt; alle andere meningen de mond snoeien.

waarom hebben we gehechtheden en afkeer?

Zowel gehechtheden als afkeer zijn gericht op een leven binnen je comfort-zone. Zo veilig mogelijk en zo comfortabel mogelijk. Het is niet gericht op de waarheid.

Bijvoorbeeld, het is makkelijk wegkijken bij het leed van mensen in Moria (zoals ook prachtig verbeeld in een nieuwjaarsconcert, 35:00-36:10). Als het je goed gaat in het leven, is het ook comfortabel om te denken dat dat aan jezelf ligt, dat jij iets goeds doet en is het ook heel makkelijk en comfortabel om dus te denken dat de mensen voor wie het leven niet fijn verloopt, iets fouts doen. Dat geeft een gevoel van controle, en dus kunnen we ons veiliger(er) voelen.

Wat is de Gulden Middenweg?

De gulden middenweg is in deze context voorbij je oordelen. Aanwezig blijven in wat er is, en dat wat er is niet eens labelen als positief of negatief. Dus niet ergens naar toe werken of iets vermijden. Een liefde voor alles wat er is, niet omdat het comfortabel of fijn is, of jou persoonlijk iets biedt, maar simpelweg omdat het er is.

De gulden middenweg biedt geen comfortabel gevoel van superioriteit, maar biedt wel een grote openheid. Het geeft de mogelijkheid om niet mee te gaan in één wereldbeeld, maar verder te blijven kijken dan dat… om toegewijd te blijven aan de waarheid. Net zolang tot de hele waarheid zich aan je openbaart.

Wat is toewijding aan de waarheid?

Toewijding aan de waarheid betekent de waarheid belangrijker vinden dan comfort. De waarheid belangrijker vinden dan onze gehechtheden en onze afkeer. Om voorbij onze gehechtheden en afkeer te kunnen kijken en een openheid en nieuwsgierigheid op te brengen naar alles wat zich voordoet. Het is een ‘ja’ zeggen tegen alles in het leven, niet alleen tegen het deel dat jou bevat.

In hoeverre kun jij ‘ja’ zeggen tegen het leven?
* Wat is er in je leven waar je gemakkelijk ‘ja’ tegen zegt?
* Wat is er in je leven waar je nog moeilijker ‘ja’ tegen zegt?

Voor het beste effect: eerst bovenstaande vragen antwoorden voor je verder leest … 🙂

Met een groeiende toewijding aan de waarheid groeit ook de moed om het niet te weten. Er onstaat een grotere compassie naar de mensen, dieren en natuur die in moeilijke situaties zitten. Empathie en openheid, zachtheid en ware kracht.

Zelf-reflectie kan ook leiden tot een meer toewijding aan de waarheid.
Hoe zeker weet jij wat waar is. Zijn er berichten die je heel gemakkelijk gelooft, en zijn er boodschappen die je bij voorbaat al uitsluit, waar je niet naar luistert omdat je denkt dat het niet waar is?

Ook weer even eerst de bovenstaande vraag beantwoorden, je weet wel, voor het beste effect 😉

Niet de makkelijkste weg

Het is een hele klus om de gulden middenweg te vinden en te bewandelen, en je niet te verliezen in een polariteit die overal sterk aanwezig is.

Het niet-weten of niet oordelen is soms oncomfortabel en daarom is toewijding nodig, het is niet de makkelijkste weg. Bekijk vooral ook het volgende (wel even echt voor gaan zitten, niet meteen wegzappen dus!): Een inspirerende en inzichtgevend interview met Dr. Desmet, klinisch psycholoog. Over massavorming, en hoe in de hele maatschappij de toewijding aan de waarheid verstoord kan raken.

Dieper doordringen in de wijsheid van de tantras?

Laat wat van je horen.

Laat hieronder even een berichtje achter over waar je gemakkelijk ‘ja’ tegen zegt, en wat moeilijker gaat, of wat toewijding aan de waarheid je brengt. Ik lees het graag; alvast bedankt!


meer blogs over yoga filosofie

32 comments

  • Carolien schreef:

    Hai Marloes, het is goed om stil te staan bij hoe snel we ideeën,m verhalen en gedachten voor waar aannemen. En het gevolg daarvan is dat we er meteen een oordeel over hebben. Het lijkt soms wel of dat vanzelf gaat. Ik herken dit zelf ook. Het is goed om daar eens bij stil te staan, want hoezo is iets de waarheid. Deze vraag is bij grote issues goed om te stellen. Maar ook om bij mijn eigen gedachten stil te staan. Hierin komen vooral ook veel kleine issues voorbij. En zijn al die gedachten waar? Goed om me dat af te vragen. Het geeft vast rust om de ‘ waarheid’ zoals deze in mijn gedachten op komt los te laten.
    Ga ik oefenen, lijkt me fijn 😊

  • Karin schreef:

    Hoi Marloes,
    Behoorlijk confronterend
    Ik wist wel al dat ik (en mensen in het algemeen) vooral zie wat ik wil zien, wat past in het plaatje om in stand te houden wat er is en waar ik me op een bepaalde manier ‘veilig’ bij voel. Ook al is de situatie niet eens prettig of wat ik werkelijk wil, verandering is onzekerder dus gedraag ik me zo zodat ik de huidige situatie in stand hou.
    Mooie prikkeling weer om te hervatten en te blijven kijken en eerlijk te durven zien wat mijn acties of non-acties zijn, waar ik wel voor open wil staan en waarvoor niet, en bewust worden waarom ik dat doe zodat ik los kan laten wat ik persé vast wil houden en meer in staat ben de middenweg te zien. Al vind ik dat ik best in staat ben meerdere kanten te zien met mijn verstand, het ook voelen is nog een les

    Het interview vond ik ook erg verhelderend, maar ook hier geldt denk ik dat beide ‘kanten’, de ‘gehypnotiseerden’ en de ‘niet-gehypnotiseerden’ een soort van gelijk maar ook ongelijk hebben. Ik bedoel, van beide kanten is denk ik de blik naar eigen mening en inzicht gekleurd op een bepaalde manier en ik merk dat ik vooral de kant waar ik toch al meer naar neigde aanneem voor ‘waar’. Verwarrend dus ook.

  • saskia schreef:

    Wat een interessant verhaal van Mattias Desmet over massavorming. Vanuit mijn werk heb ik een andere benadering m.b.t. guldenmiddenweg. Ik werk vanuit het principe van Sturing en Ruimte waarbij je beiden assen juist maximaliseert en stopt met balanceren. Het principe van waardeer wat er is en voeg toe vind ik een hele mooie en ook het meervoudig kijken! Eigenlijk vergroot ik de polariteiten door aan beide kanten iets toe te voegen. Ik ga hier de komende periode in de meditatie verder op door (zelfreflectie) hoe ik nog meer kan groeien in meer toewijding aan de waarheid en ook de moed om het niet te weten en of het principe van Sturing en Ruimte hier aan bij kan dragen. Wauw!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *