De wijsheid van de tantras

Hoe kun je de wijsheid van de tantras in je opnemen?

Kort samengevat is de wijsheid van de tantras dat alles één is. Maar hoe kun dat ook zo ervaren?

De algemene boodschap van de tantras is dat het Bewustzijn/ de Essentie/ het Goddelijke enerzijds en de fenomenale wereld/ alle vormen/ het gemanifesteerde anders helemaal niet enerzijds en anderzijds zijn; ze zijn één. Alle vormen zijn een uitstraling van het Goddelijke, en dus ben jij ook Goddelijk.

In de tantrische geschriften schuilt een ongekende wijsheid, die je steeds dieper in je op kunt nemen, en kunt gaan belichamen en uitstralen. Hiervoor heb je vooral een flexibele geest nodig, een open mindset.

Beginnen in 5 stappen

Christopher Wallis beschrijft in zijn book Tantra Illuminated een stappenplan van 5 stappen om een begin te maken met het belichamen van de wijsheid van de tantras:

1. het loslaten van een vast idee van de realiteit
2. loslaten van gehechtheid en afkeer: toegewijd zijn aan de waarheid
3. loslaten van de mind-logica
4. beginnen met het ervaren van het Goddelijke/ de Essentie
5. beoefenen van de morele waarden/ zuivering van de geest

In dit blog zal ik de eerste stap wat verder uitleggen:

Stap 1: Loslaten van een vast idee van de realiteit

We identificeren ons over het algemeen sterk met onze gedachten, die we voor ‘waar’ of wijsheid aannemen, en onze gedachtenpatronen bepalen onze blik op de wereld. Je kent vast wel iemand wiens wereldbeeld heel anders is dan de jouwe, en weet dat diegene de wereld heel anders moet ervaren dan jij.

Kunnen we vertrouwen op onze zintuigen?

In het Westen groeien we meestal op met het idee dat de realiteit zoals we die met onze 5 zintuigen waarnemen, de waarheid is. Dat we de waarheid dus alleen kunnen waarnemen via onze 5 zintuigen (zien, horen, proeven, ruiken, aanraken).

Maar is dat alles wat er is? Vliegen hebben bijvoorbeeld facet-ogen; voor hen ziet de wereld er heel anders uit. En afhankelijk van onze gedachten (vinden we iets saai, of machtig interessant) en focus ervaren we ook iets anders – tijd wordt rekbaar, pijnbeleving kan anders zijn bij dezelfde prikkels, etc. etc.

Is ons denken lekker comfortabel?

Maar we zijn wel heel erg gewend om de wereld waar te nemen zoals we dat doen, en dat geeft een veilig gevoel. Zo blijven we binnen onze comfort-zone. Dit rationele bewustzijn heeft vanaf ongeveer 500 voor Christus de overhand.

Vanuit verschillende spirituele stromingen wordt gezegd dat juist dit rationele bewustzijn niet kan leiden tot de waarheid, maar dat het afgescheidenheid en een soort verdoofdheid tot gevolg heeft, en uiteindelijk destructie van alles. Want het overschaduwt alle andere aspecten van het leven, zelfs tot in die mate dat we niet meer de natuurlijke dynamiek kunnen waarnemen tussen het ervarende object (jijzelf) en het object dat ervaren wordt (wat je ziet, hoort, ruikt, proeft of aanraakt).

Daardoor vervreemt het ons van de wereld waar we in leven, en ervaren wij onszelf als afgescheiden, als alleen, en niet meer verbonden met al wat is.

Georg Feuerstein vergelijkt deze staat van zijn, het uitgangspunt dat het rationeel bewustzijn alles is en de waarheid vertegenwoordigt, met een verslaving.

Ons rationeel denken een verslaving?

In zijn boek ‘The deeper dimension of Yoga‘ geeft hij 6 redenen waarom het rationele denken dat het Westen zo voorstaat, alle kenmerken heeft van een verslaving. Het is de staat van zijn van de absoluut ongetrainde mind.

• de dualistische perceptie van jezelf en de wereld is niet natuurlijk, maar de meesten ontkennen dat er iets verkeerd mee is. Deze perceptie is de ‘gouden standaard’ die we als normaal ervaren, en daarmee ontkennen andere staten van bewustzijn en de kracht en waarde daarvan.
• Net zoals drugs of alcohol of games, leidt deze staat van zijn – als overmatig beoefend – tot isolatie en angst.
• Het rationeel denken/ het ego is zeer sterk, en in het algemeen is er het geloof dat het niet te overwinnen is. Daarnaast, vanwege de gouden standaard, is er ook weinig hoop op het bereiken van iets anders, de mogelijkheid van de goede wereld waarover de spirituele tradities vertellen.
• het rationeel bewustzijn is erop gericht om de dingen hetzelfde te houden (dus, het experimenteren met andere staten van zijn wordt niet gewaardeerd)
• In het rationeel bewustzijn zit een inflexibiliteit. Het is een dogma en dat moet waar zijn/ we moeten gelijk hebben. Want als het niet gelijk zou hebben, zou het er niet meer zijn.
• Maar ondanks dat het met hand en tand verdedigd wordt, brengt het een diep lijden voort, met als wrange vruchten afscheiding en egoisme.

Sprituele paden, dus onder andere de tantras, bieden een weg uit deze verslaving; deze vastgeroeste perceptie van de wereld. Zo train je je denkgeest/ je mind, zodat je Vrijheid creeert.

Om wat losser te komen van een vast idee van de realiteit, één vast idee en denken dat dat de waarheid is, zijn de volgende vragen heel behulpzaam:

Vragen om echt aandacht aan te besteden en meer wijsheid te ontdekken

• Zijn de dingen werkelijk zoals ik ze waarneem/ zoals ik denk dat ze zijn?
• Hoe weet ik dat dat zo is?
• Is mijn perceptie de enige waarheid?
• Wat doe ik als ik waarneem; wat ‘maak’ ik van anderen of situaties/ hoe interpreteer ik ze, en doe ik daarmee wel recht aan de ander of de situatie?
• Waar komen mijn interpretaties (mijn ‘maaksels’) vandaan, en is dit het enige dat ik ervan kan maken, of zijn er meerdere mogelijkheden?
• Wat zou dit zijn zonder dat ik er iets van maak/ zonder dat ik er een interpretatie opplak?

Je kunt deze vragen contempleren of erop mediteren door één gebeurtenis te nemen, of in het algemeen één van je vaste ideeen te bevragen.

Dieper doordringen in de wijsheid van de tantras?

Regelmatig geef ik gratis online informatie-ochtenden voor de Hatha yoga opleiding, gebaseerd op de rijke nondualistische tantrische filosofie. Laat even weten als je meer wilt weten over deze opleiding.

Doe mee aan één van de verdiepingsweekenden. Voor je eigen verdieping, of als YA bijscholing, met 17 contact uren. Uiteraard veilig volgens Corona maatregelen.

Wil je meer achtergonden weten, koop dan het boek:
Tantra Illumiated, van Christopher Wallis of
The Deeper Dimension of Yoga, van Georg Feuerstein.

Laat wat van je horen.

Laat je even weten wat je van dit blog vindt? Of beschrijf hieronder welke vraag de meeste impact heeft. Ik lees het graag; alvast bedankt!